De leegstand in de Limburgse winkelstraat lijkt over zijn hoogtepunt heen. Voor het eerst in tien jaar is er sprake van een lichte afname. Het percentage leegstand (11,1 procent, 880 zaken) in Limburg is wel nog steeds uiterst zorgwekkend. Zeker afgezet tegen het landelijk gemiddelde van 7,4 procent.
Qua winkelleegstand doet het zuiden van de provincie het iets beter. Zo blijkt uit cijfers van de winkel- en kantorenmonitor. Maastricht/Mergelland (11,1 procent), Parkstad (11,8 procent) en Midden-Limburg (11,8 procent) zitten onder de score van de Westelijke Mijnstreek (12,0 procent) en Noord-Limburg (12,1 procent). Alle grote winkelsteden laten een daling van het aantal leegstaande retailpanden zien ten opzichte van begin 2015. In absolute cijfers staan in Sittard- Geleen (115), Venlo (99), Heerlen (93) en Maastricht (92) de meeste winkels leeg. Weert (van 54 naar 67) en Venray (van 39 naar 44) behoren tot de weinige negatieve uitschieters.
Twijfel
Gedeputeerde Daan Prevoo vindt het echter veel te vroeg om van een trendbreuk te spreken. „Het straatbeeld roept immers eerder het tegendeel op. Ik trek de betrouwbaarheid van de cijfers in twijfel. De monitor wordt gevoed met gegevens die door de gemeenten zelf worden aangeleverd. Wordt een popup store gezien als leegstand of als ‘ingevuld’? Er zijn ook nog gemeenten die zeggen: wij hebben geen leegstandprobleem. Verder heeft een aantal winkels in aanloopstraten een kantoor- of woonfunctie gekregen. Let wel, ik ben groot voorstander van herbestemmen. Maar ook dat kan de ware leegstandcijfers camoufleren. Nee, er valt nog niks te juichen.”
Opmerkelijk trouwens is dat ondanks een rem op allerlei ontwikkelingen het aantal winkels in Limburg nog steeds stijgt. Van 7815 beging 2015 naar 7902 begin dit jaar. „Het is de markt zelf die dat bepaalt”, aldus Prevoo. Het bestrijden van de leegstand is een complexe opgave. Wat de uitdaging in Limburg groot maakt, is het feit dat de transformatiemogelijkheden beperkt zijn, zo staat in de provinciale notitie Zicht op Leegstand van afgelopen week. Leegstand is primair de verantwoordelijkheid van de vastgoedeigenaren. De rol van de overheid is vooral die van aanjager en verbinder.
Wet- en regelgeving
In de RetailDeals, die naar verwachting volgende maand tussen provincies en Rijk worden gesloten, wordt van het Rijk wel gevraagd om voor de juiste instrumenten te zorgen. „Er wordt in Limburg al volop gewerkt aan het bestrijden van leegstand”, aldus Prevoo. ,,Maar er is wet- en regelgeving nodig op het gebied van omgevingsbeleid en op fiscaal en boekhoudkundig gebied om te helpen bij een daadkrachtige aanpak. De huidige regels zijn vaak een last. Daarbij komt dat een aantal geschikte instrumenten, zoals een bijdrage voor ruimtelijke ontwikkeling, wordt afgeschaft.”
Voor ondernemers, zoals zelfstandige winkeliers maar ook agrariërs, is het onroerend goed vaak de belangrijkste pensioenvoorziening. Voor velen pakt die echter uit als een uitgestelde belastingheffing. Bij het stoppen van het bedrijf of bij een overdracht, moet er alsnog inkomstenbelasting worden betaald over deze ‘oudedagsreserve’. Voor veel afbouwende ondernemers is er daardoor niet genoeg geld om te stoppen.
Voorzichtig
Ook de banken hebben een rol. Herbestemmen of sloop zijn niet altijd financierbaar. Het laten zakken van huurprijzen door eigenaren om de verhuur weer aantrekkelijk te maken, wordt vaak niet toegestaan door hypotheekverstrekkers. Kortom, er zijn meer partijen aan zet. Niet alleen volgens Prevoo, maar ook wat betreft MKB Limburg en de bankensector blijft het ‘dertig seconden voor twaalf’ als het om winkelleegstand gaat. „Eerst wil ik alle cijfers transparant hebben. Een compleet beeld ook. Hoe zit het met de leegstand van industriepanden, bij agrarische bedrijven, in monumenten? We moeten zeer voorzichtig zijn met het uitstralen van te veel positivisme.”
Met de invulling van leegstaande kantoorgebouwen in Limburg lijkt het wel een stuk beter te gaan. Hoewel ook hier de leegstand nog manifest is (13,2 procent), is die gedaald van 463.000 m² verhuurbaar vloeroppervlak in 2015 naar 401.000 m² in 2016.
(bron: www.delimburger.nl)