Als overheid ben je verantwoordelijk voor de leefbaarheid van de steden
Provincie Zuid-Holland houdt zich al jaren intensief bezig met de problematiek in de retail. Het plan om als provincie een RetailDeal te tekenen moet het beleid helpen versnellen.
‘In de provincie Zuid-Holland voeren we al tientallen jaren een retailbeleid.’ Aan het woord is Aty de Wolf, senior beleidsmedewerker economie van de provincie Zuid-Holland. ‘Een belangrijk vraagstuk voor ons is hoe we stads- en dorpscentra vitaal en levendig houden als de rol van winkels daar kleiner wordt. De Wolf schetst een beeld van de situatie in Zuid-Holland. ‘De kracht van Zuid-Holland is dat het een aantal grote en middelgrote steden heeft, in combinatie met economische en demografische groei. Maar er zijn ook gebieden waar de leegstand zienderogen toeneemt. Daarvoor zoeken we naar oplossingen.’ Om die reden is de provincie betrokken bij tal van acties en activiteiten, veelal in samenwerkingsverband. Ze somt er een aantal op: ‘We doen mee aan het traject CONCEPT Binnenstad van Platform 31 en SITE. Met de provincies Noord-Holland en Utrecht houden we een koopstroomonderzoek. Naar aanleiding van een motie van Provinciale Staten doen we onderzoek naar het voeren van nevenassortiment door tuincentra en bouwmarkten en we kijken naar het functioneren van de perifere detailhandel.’
Slim ruimtegebruik
De zorgen rond de ontwikkeling van de retail hebben recent geleid tot de start van het actieprogramma Slim ruimtegebruik. ‘Met het huidige college kijken we hoe het provinciale ruimtelijke ordeningsbeleid de aanpak van leegstand kan ondersteunen. We hopen via de RetailDeals het beleid te kunnen versnellen en te laten zien dat we retail serieus nemen’, legt De Wolf uit. ‘Voordat het actieprogramma van start ging, had de provincie vooral contact met de gemeenten en spraken de gemeenten op hun beurt met de andere betrokken partijen. Met het actieprogramma proberen we nu sámen met alle partijen om tafel te gaan om met elkaar naar problemen te kijken en voor oplossingen te zorgen. Dat doen we nu op een aantal plekken en we merken dat gemeenten het prettig vinden om dergelijke gesprekken met de provincie te hebben. We hebben altijd invloed uitgeoefend door middel van ruimtelijke ordening, maar nu ligt de nadruk meer op het faciliteren en stimuleren. We proberen de wortel wat meer te gebruiken en niet alleen maar de stok.’ Of zoals onze gedeputeerde zegt: ‘We willen niet alleen toetsen, maar ook meepoetsen’.
Knelpunt
Naast het actieprogramma heeft de provincie Zuid-Holland een jaar geleden de onafhankelijke Adviescommissie Detailhandel in het leven geroepen. Die adviseert over de behoefte op winkelgebied en kijkt naar de ontwikkeling en betekenis van retail voor de regio. De Wolf: ‘Zij adviseren over bestemmingsplannen en kijken daarbij naar de onderbouwing van de behoefte en de ruimtelijke effecten. Eén van de dilemma’s is dat je ruimte voor vernieuwing wilt geven, maar dat vullen gemeenten vaak in met kwantitatieve uitbreiding. Daar zijn we geen voorstander van. Inmiddels heeft de commissie een aantal negatieve adviezen uitgebracht. Knelpunt is vaak de onderbouwing van de uitbreidingsbehoefte. Het is geen bindend advies, maar je ziet dat op basis van een negatieve uitkomst wel een dialoog tussen de gemeente en de provincie op gang komt en er over aanpassing van de plannen wordt gepraat. Er is bij gemeenten een andere mindset nodig die we op deze manier hopen te bereiken.’
Verantwoordelijkheid
Over de motivatie om als provincie een RetailDeal te tekenen vertelt ze: ‘De detailhandelskwestie is te groot is om alleen aan te pakken. We kijken uit naar een goede samenwerking op het gebied van kennis en informatie. Wij hebben bijvoorbeeld sterk behoefte aan objectieve landelijke cijfers’. Ze hoopt op goede maatwerk afspraken met mogelijk ook financiële ondersteuning door het Rijk. ‘One size fits all’ zal niet werken, want bij alle provincies spelen weer andere zaken. Verder zou ze de RetailDeal graag aangrijpen om pilots te doen over de werking van de nieuwe omgevingswet. ‘Om te kijken hoe je met een flexibele bestemming op de juiste plek de juiste ontwikkelingen krijgt die goed aansluiten bij de behoefte aan wonen, kantoren en winkels. De output uit alle acties, onderzoeken en projecten willen we volgend jaar bij elkaar brengen, zodat we een goede basis hebben om te zorgen voor het behoud van sterke en vitale centra. Want als overheid ben je verantwoordelijk voor de leefbaarheid van de steden.’