Dienstenrichtlijn
Sinds de uitspraak van het Europese Hof in de zaak Appingedam vs Visser in 2018 wordt detailhandel in goederen gezien als dienst en valt daarmee onder de Europese Dienstenrichtlijn. Deze Dienstenrichtlijn zorgt ervoor dat dienstverleners in de Europese Unie zich onbelemmerd in een andere lidstaat kunnen vestigen of tijdelijk diensten kunnen verrichten. Hof oordeelde dat een gemeente brancheringsregelingen in een bestemmingsplan mag treffen. Wanneer een gemeente vestigingsbeperkingen verbindt aan een locatie waar detailhandel is toegestaan, dan moeten deze beperkingen echter worden getoetst aan de criteria die zijn opgenomen in de Dienstenrichtlijn. Beperken mag, maar een gemeente moet haar beleid echter wel goed kunnen beargumenteren. Maar hoe dat je dat als gemeente?
Risico-inventarisatie Dienstenrichtlijn
De ministeries van Binnenlandse Zaken en Economische Zaken en Klimaat, het IPO en de VNG werken momenteel samen aan een landelijke handreiking Dienstenrichtlijn. Deze handreiking wordt naar verwachting in september 2019 gepresenteerd. Nadat de Raad van State op basis van de uitspraak van het Hof een definitieve uitspraak doet in de zaak in Appingedam. Echter heeft de Retailagenda gemerkt dat er momenteel veel vragen zijn bij gemeenten over de toepassing van de Dienstenrichtlijn, en wat dit voor hen betekent. Daarom hebben we nu vast de leidraad Risico-inventarisatie Dienstenrichtlijn’ opgesteld.
Appingedam vs Visser
In gemeente Appingedam wilde Visser Vastgoed in een bestaand pand een Bristol schoenwinkel vestigen op het Woonplein buiten het centrum van Appingedam. De gemeente staat daar alleen detailhandel in omvangrijke artikelen toe, zoals meubelen, keukens en bouwmaterialen en geen reguliere detailhandel zoals een schoenenzaak. Volgens Visser Vastgoed zijn deze brancheringsregels in strijd met de Europese Dienstenrichtlijn.
De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State stelde het Europese Hof van Justitie in januari 2016 vragen over deze zaak. Zij wilde van het Hof onder meer weten of detailhandel in goederen ook onder de Europese Dienstenrichtlijn valt. Het Hof beantwoordde die vraag in januari 2018 bevestigend. De Dienstenrichtlijn verbindt een aantal voorwaarden aan het opnemen van vestigingsbeperkingen ten aanzien van dienstverleners (wat nu ook geldt voor detailhandel) in bestemmingsplannen, waaronder de evenredigheid.
Meer informatie
Lees hier de publicaties die de Retailagenda over de Retailagenda over de Dienstenrichtlijn heeft uitgebracht.
- Download hier de Risico-inventarisatie Dienstenrichtlijn, juni 2019
- Opiniestuk Brigit Gerritse, programmamanager Retailagenda, mei 2019
- “Oeps, toch ineens een winkel waar je het niet wilt”, long read, mei 2019
- “Wat de toen met de Dienstenrichtlijn”, Aike Kamphuis – advocaat, september 2018
- In juni 2018 deed de Raad van State uitspraak in de zaak Appingedam vs Visser.
- Download hier de Dienstenrichtlijn opgesteld door de Europese Unie in 2006