De Retailagenda heeft op 28 november de handreiking “Saneren Plancapaciteit” gepresenteerd. De handreiking helpt partijen bij het inventariseren van de plancapaciteit voor detailhandel in bestemmingsplannen en geeft aan welke vervolgstappen kunnen worden genomen om overbodige winkelmeters te saneren.
Gemeenten spannen zich in om hun binnenstad of dorpskern aantrekkelijker en compacter en daarmee bij toekomstbestendig te maken. Het gemeentelijk detailhandelsbeleid richt zich daarom op het concentreren van winkels in één gebied en het terugdringen van het aantal winkelmeters. Daarbij is het wenselijk om bestemmingen voor detailhandel die buiten de gewenste winkelstructuur liggen te beperken en te saneren en overbodige plancapaciteit te schrappen. In de praktijk blijkt dit een lastige opgave, die de nodige haken en ogen heeft. De oorzaak is dat veel gemeenten niet goed (genoeg) in beeld hebben hoeveel plancapaciteit in bestemmingsplannen is opgenomen. Bovendien lijkt het erg complex om zonder hoge opkoopkosten of het risico op planschade ongewenste locaties te saneren.
Verborgen
Met het aantrekken van de economie lijkt het op veel punten weer wat beter te gaan, in de retailsector is echter sprake van een structureel probleem. Niet alleen blijven de faillissementen aanhouden, ook vastgoedeigenaren rapporteren over het feit dat zij de komende 5 jaar nog 25% van hun vastgoed moeten herbestemmen (lees ook: Nederlandse Winkelmarkt zal ingrijpen veranderen). Dat betekent dat transformatie en het concentreren van winkelgebieden nog steeds de nodige aandacht verdiend. Veel experts hebben inmiddels hun zorgen geuit over de vierkante meters die in bestemmingsplannen verborgen liggen of nog in de planning staan om gebouwd te worden, soms op locaties waar we dit niet gewenst is. Deze situatie kan leiden tot een nog groter overschot aan winkelmeters.
Toetsing
Een inventarisatie van de plancapaciteit voor detailhandel is dan ook belangrijk en kan gemeenten en provincies helpen bij het maken van keuzes over het terugbrengen van het aantal winkelmeters.
Inzicht in de omvang en ligging van de harde plancapaciteit is ook van belang in verband met de toetsing van projecten voor het realiseren van een uitbreiding van detailhandel in het kader van de ladder voor duurzame verstedelijking. In uitspraken van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State wordt aangegeven dat bij het inzichtelijk maken van de behoefte aan een ontwikkeling (van bijvoorbeeld detailhandel) rekening dient te worden gehouden met de zogenoemde harde plancapaciteit.
Stappenplan
Er is in de afgelopen perioden op veel plekken geëxperimenteerd met het inventariseren van plancapaciteit. Het afgelopen jaar heeft de Retailagenda onder leiding van BRO en Rho adviseurs een reeks intensieve sessies gehad waar de definities zijn bepaald en alle stappen van sanering van winkelmeters zijn doorlopen. Het resultaat is een handreiking die ondersteuning biedt bij het concentreren en transformeren van winkelgebieden. De handreiking is bedoeld voor gemeenten, provincies, ontwikkelende partijen en adviesbureaus die inzicht willen hebben in de ‘harde plancapaciteit’ en/of die aan de slag willen met het concentreren van detailhandel en het saneren van de mogelijkheden voor het vestigen van detailhandel buiten de aangewezen winkelgebieden.
De handreiking bestaat uit drie onderdelen: de inventarisatie plancapaciteit, beleidsborging wegbestemmen en de juridische borging saneren plancapaciteit. Er wordt o.a ingegaan op het verschil tussen harde en zachte plancapaciteit, hoe de omvang van plancapaciteit kan worden bepaald, hoe het detailhandelsbeleid in bestemmingsplannen dient te worden vastgelegd en welke – juridische – instrumenten voorhanden zijn om plancapaciteit te saneren.
Bekijk hier de handreiking “Saneren Plancapaciteit”
Lees ook het artikel op Stadszaken.nl