‘We moeten met z’n allen grootser gaan denken’
‘Kijk je naar hoe we er nu voor staan, dan kan ik concluderen dat we met elkaar al heel wat vooruitgang hebben geboekt. Twee jaar geleden bijvoorbeeld was er nog bijna geen enkele gemeente die serieus naar de problematiek in de retail keek. Nu hebben we een Retailagenda gekregen, meer dan 100 gemeenten hebben RetailDeals afgesloten en het ziet er naar uit dat ook alle provincies een RetailDeal gaan sluiten. Daarmee zijn de problemen nog niet meteen opgelost, maar het is wel de start van een gezamenlijke aanpak.’ Aan het woord is Guido van Woerkom, voorzitter van Detailhandel Nederland.
Hoewel de crisis in de retail al jaren aan de gang is, heeft het een tijd geduurd voordat iedereen er van doordrongen was dat je alleen door samen te werken tot een oplossing zou kunnen komen. Die urgentie heeft lang op zich laten wachten, mede omdat retailers lang hebben ingeteerd op hun eigen financiële positie; veel winkels bleven gewoon open, al ging het slecht. En we zagen wel een verandering in het aankoopgedrag van klanten, maar dat werd nog niet meteen gezien als een ontwikkeling die het retaillandschap zo drastisch zou veranderen.’
Retailagenda
‘Minister Kamp vond de problemen in de retail zo nijpend worden, dat hij de Retailagenda is gestart. Daarmee heeft hij een duidelijk signaal afgegeven: wegkijken kan niet meer, het is een probleem van ons allemaal dat nu om actie vraagt. Belangrijk aan de Retailagenda is dat het een kader geeft waarbinnen partijen met elkaar praten, met onderwerpen die helder zijn gedefinieerd. Zo wordt voorkomen dat een thema niet aan de orde komt of dat het tot vrijblijvende gesprekken blijft. Ook de RetailDeals die met gemeenten en provincies worden gesloten, zijn niet vrijblijvend. Het is voor ondernemers, gemeenten, vastgoed en andere betrokken partijen een uitnodiging om met elkaar om tafel te gaan en serieus te kijken naar de problemen die spelen in de gemeente of in de regio en hoe daar mee om moet worden gegaan. Dat kan niet vanuit Den Haag worden georganiseerd, dat moeten de partijen zelf beslissen. Met de RetailDeal wordt een deur geopend, maar daar moeten ze wel zelf doorheen stappen.’
Vastgoed
‘Ik vind de vastgoedmarkt een heel belangrijk vraagstuk. In de retail is zo’n 20 procent teveel winkeloppervlak. Langzamerhand zie je het besef ontstaan dat dit overschot moet worden terugbracht. Dan zullen binnensteden ook weer toekomstperspectief krijgen, want teveel leegstand maakt het onaantrekkelijk voor mensen om er te gaan winkelen. Zo ontstaat een vicieuze cirkel waar niemand beter van wordt. Dus met vastgoed moeten afspraken worden gemaakt, onder meer over meer marktconforme huurprijzen. Een onderwerp waar ik zelf nauw bij betrokken ben, is de Human Capital-agenda. Retail verandert, dus moeten de mensen die er werken mee veranderen, zodat we de juiste personen krijgen die op alle niveaus goed zijn opgeleid. Ik maak vaak de vergelijking met de horeca en hotelbranche. Daar heb je goede scholen, die ook internationaal aanzien hebben. Dat hebben we in de retail ook nodig, maar dat kost tijd. Een belangrijk aspect daarbij is dat het onderwijs, net als de retail, zelf meer omni-channel wordt. Detailhandel gaat tenslotte al lang niet meer alleen om fysieke winkels, ook online speelt een cruciale rol. Dat vraagt om experts op scholen die dat geheel overzien. Maar met alleen internetkennis toevoegen ben je er niet, er moet een bredere kijk op het ondernemerschap worden ontwikkeld. We moeten met z’n allen grootser gaan denken. Dat geldt voor het onderwijs, maar ook voor de kleinere ondernemers zelf.’