Sandra Suijkerbuijk is een van de 20 experts van het reviewteam Lokale Transformatie van de Retailagenda. Dit team bezocht een aantal binnensteden om de uiteenlopende facetten die bij de transformatie-opgave een rol spelen te analyseren. Suijkerbuijk werkt voor het Kadaster en bekeek de transformatie vanuit het perspectief en de betrokkenheid van vastgoedeigenaren en brengt verslag uit in haar blog.
Centrumgebieden zijn enorm belangrijk voor de attractiviteit van een dorp of stad. Zo’n aantrekkelijk centrum vraagt betrokkenheid en inzet van vele partijen. Naast retail, horeca, leisure, evenementen, kunst en cultuur hebben ook wonen en werken een plek in het hedendaagse centrum. Flexibiliteit van het vastgoed maar ook flexibiliteit in afspraken tussen huurder en verhuurder zijn in deze tijd noodzakelijk. De afgelopen jaren is gebleken dat de vastgoedeigenaren op veel plaatsen nog niet actief betrokken zijn bij deze discussie én de noodzakelijke transformatie.
Vooroordelen vastgoed
Over vastgoedeigenaren bestaan veel vooroordelen. Ze zijn onbereikbaar, ongeïnteresseerd, wonen in het buitenland, vinden dat retail het hoogste rendement heeft en als transformatie van hun pand nodig is, dan is dat het probleem van de gemeente die maar moet betalen voor de door hun gewenste transformatie. Vanuit dit perspectief lijkt het op zijn minst niet aantrekkelijk om samen te werken met een eigenaar.
Gelukkig heeft recent onderzoek van het planbureau voor de leefomgeving aangetoond dat de groep vastgoedeigenaren bijzonder divers is. Ook in mijn dagelijkse praktijk blijkt dit keer op keer weer het geval. Iedere eigenaar heeft een eigen kijk op het vastgoed, eigen ideeën en een eigen kijk op de toekomst. Dat klinkt misschien lastig, maar het biedt ook perspectief! Samenwerken met eigenaren vraagt dus wel flexibiliteit.
Erken diversiteit
Wat ik ook zie is dat in de meeste gevallen vastgoedeigenaren niet zijn verenigd en daardoor komt hun onderlinge samenwerking én samenwerking met gemeente vaak wat moeilijk op gang. Maar laat je daardoor niet afschrikken. Veel eigenaren beseffen wél dat samenwerking nodig is om resultaten te bereiken. Door samen te werken lukt het beter en sneller om nieuw perspectief voor het centrum en het eigen vastgoed te organiseren.
Hoe kan je samenwerken met een groep eigenaren die zo divers is? Het erkennen van de diversiteit is al een heel belangrijke stap. Over het uiteindelijke doel, de spreekwoordelijke stip op de horizon, moet natuurlijk wel overeenstemming zijn. De kans dat één aanpreekpunt namens alle vastgoedeigenaren in gesprek kan gaan met de gemeente is klein. Een meer hybride vorm waarin per onderwerp, per straat of per groep eigenaren gesprekken ontstaan, is meer kansrijk. In diverse samenstellingen kan worden gewerkt aan de verbetering van het centrum,waarbij voor alle plekken op maat gesneden oplossingen gevonden kunnen worden. Door deze manier van werken ontstaat ruimte en aandacht voor de locatie én ook voor de situatie van de eigenaar. Keer op keer merk ik dat in dergelijke samenstellingen eigenaren elkaar inspireren en ondersteunen in het organiseren van nieuw perspectief. Hierdoor is het mogelijk balans te vinden tussen algemeen belang en individueel belang.
Gelijkwaardig
De samenwerking tussen eigenaren onderling en met de gemeente is voor alle betrokkenen nieuw en onwennig. Uiteraard is het ook in deze samenwerking nodig om te werken aan vertrouwen, betrouwbaarheid en onderling begrip. Werken vanuit een gelijkwaardige positie is daarvoor de belangrijkste randvoorwaarde. Voor veel gemeenten is dit nog niet vanzelfsprekend. Een onafhankelijk begeleider helpt in dergelijke situaties de samenwerking naar een hoger niveau te tillen.
Samenwerken met vastgoedeigenaren loont! Voor veel gemeenten vergt dit wel een nieuwe manier van kijken naar samenwerking. De belangrijkste tip is: oog hebben voor elkaar, accepteren dat het een continu proces is dat een lange adem en persoonlijke aandacht vereist.
Sandra Suijkerbuijk werkt bij het Kadaster en is spreker, auteur en adviseur op het gebied van de samenwerking tussen gemeenten met eigenaren en eigenaren onderling. Het Kadaster ondersteunt publieke en private partijen om samen tot een betere ruimtelijke inrichting te komen zonder dat eigendomsgrenzen belemmerd zijn. Denk hierbij aan centrumgebieden of verouderde bedrijventerreinen met versnipperd eigendom die toe zijn aan nieuwe functies.