Een jaar geleden ging sloot de laatste ronde van de Impulsaanpak Winkelgebieden Inmiddels zijn 41 gemeenten volop aan de slag. Van vergroening tot woningbouw en functiemenging: lees hier hoe de plannen hun plannen vorderen en wat we tot nu toe leren van deze ambitieuze herontwikkelingstrajecten. Na drie jaar Impulsaanpak maken we de tussenbalans op.
Waarom de Impulsaanpak?
Veel Nederlandse binnensteden kampen met structurele leegstand en een afname van de aantrekkelijkheid. In hoofdwinkelgebieden ligt de leegstand soms zelfs rond de 20%. Verloedering ligt dan op de loer en het economisch draagvlak brokkelt af. Om die negatieve spiraal te doorbreken, stelde het Rijk de Impulsaanpak Winkelgebieden in. Het doel: een financieel zetje geven aan integrale gebiedsontwikkeling, met ruimte voor wonen, groen, maatschappelijke voorzieningen en nieuwe functies naast retail. Gemeenten staan aan het roer, maar werken samen met private partijen en andere stakeholders.
Sinds de start van de regeling in 2022 zijn inmiddels 41 projecten van start gegaan. In juni 2023 ging de laatste ronde in. Nu, een jaar later, presenteert RVO een voortgangsrapportage op basis van projectverslagen, data van Locatus en gesprekken met gemeenten.
Waar staan we nu?
De balans is overwegend positief. Veruit de meeste projecten liggen op koers. Ze worden wel aangepast ten opzichte van de oorspronkelijke plannen — en dat is niet erg, benadrukt de rapportage. Flexibiliteit is zelfs ingebouwd in de regeling. Geen enkel project wordt precies zoals het ooit op de tekentafel lag gerealiseerd, en dat is inherent aan complexe binnenstedelijke gebiedsontwikkeling.
De belangrijkste wijzigingen hebben te maken met:
- Financiën: stijgende bouwkosten, hogere rentelasten en soms lagere opbrengsten.
- Inhoud: vertraging door bezwaarprocedures, personele krapte of politieke keuzes.
- Fysiek: verrassingen in de ondergrond (zoals de Japanse duizendknoop), logistieke beperkingen of natuurwetgeving.
Toch blijven de meeste projecten binnen de gestelde marges. Op dit moment zijn zeven officiële wijzigingsverzoeken ingediend en goedgekeurd. RVO beoordeelt de voortgang in het merendeel van de gevallen als “goed”.
Wat levert het op?
Met 88 miljoen euro aan rijkssubsidie worden ruim 500 miljoen euro aan lokale investeringen uitgelokt. De aanpak resulteert in:
- De onttrekking van 135.000 m² winkelruimte.
- De realisatie van 282.000 m² aan woonruimte, waarvan 85.000 m² sociale huur.
- De bouw van circa 5.000 woningen.
- Ruim 78 miljoen euro aan verbetering van de openbare ruimte.
De Impulsaanpak blijkt niet alleen een financiële motor, maar ook een vliegwiel voor samenwerking. Gemeenten scherpen hun visies aan, versterken lokale coalities en werken aan een duurzaam toekomstbeeld van hun binnenstad.
Benieuwd naar de voortgang per gemeente of project?
Lees de volledige voortgangsrapportage via deze link of download de pdf rechtstreeks: