Bij ondermijning raken onderwereld en bovenwereld met elkaar verweven. Dat is niet altijd even opvallend, maar als je eenmaal weet op welke signalen je moet letten, dan kun je er niet meer omheen. Jon Buis en Arjan Grooff van Politie Amsterdam lieten tijdens PROVADA zien waar zij op straat op letten. Een pandje met overal camera’s kan bijvoorbeeld zomaar foute boel zijn.
Arjan Grooff en Jon Buis van het Basisteam Centrum-Jordaan uit Amsterdam pakken graag elke gelegenheid aan om over hun aanpak van ondermijning in de Amsterdamse binnenstad te vertellen. Dus komen zijn ook tijdens PROVADA 2024 op uitnodiging van de Retailagenda graag over uitleg geven over hun geslaagde aanpak van ondermijning. Volledig in uniform, met hun holster om hebben ze meteen de volle aandacht. Groof en Buis nemen de tijd om hun boodschap te vertellen: “Het is een verantwoordelijkheid van iedereen: bewoners, huurders, verhuurders. Iedereen die iets verdachts ziet, kan helpen bij de opsporing van illegale praktijken.”
Miljoenenopbrengst
Basisteam Centrum-Jordaan heeft een strategie ontwikkeld om ondermijning aan te pakken. Hier maken agenten als het even kan uren vrij om zichtbaar te zijn in de buurt en direct op verdachte zaken af te stappen; van tassen controleren, tot auto’s aanhouden en winkelpanden binnenstappen. Binnen de wettelijke kaders die daarvoor zijn.
De aanpak voor ondermijning komt bij het reguliere werk. Als er andere klussen of oproepen zijn gaan die voor. Grooff en Buis opereren voornamelijk in de Haarlemmerbuurt. Daar is deze aanpak van ondermijning vanaf dag één een succes, met een miljoenenopbrengst aan drugs en andere illegale zaken als resultaat. Ze laten collages met foto’s zien om een impressie te geven van recente vangst, onder andere 700.000 euro cash in een simpele Albert Hein-tas, een jachtvest volgestopt met zakjes drugs, stapels verdovende middelen, slim verborgen ruimtes in huizen voor de distributie van coke, de lijst is eindeloos.
Sporttassen en peperdure wagens
De jacht op ondermijning is vooral een kwestie van je ogen goed de kost geven, vertellen de agenten. Maar waar moet je op letten Aan de hand van een cartoonachtige tekening van een bedrijvige binnenstad laten ze zien waar zij extra alert op zijn, en wat dus voor iedere burger een signaal zou kunnen zijn. Ze wijzen op een paar grote sportassen die in een busje worden geladen, peperdure wagens, roosters op opmerkelijke plekken aan de gevel of op het dak, altijd gesloten rolluiken, laden lossen op vreemde tijden en overdreven veel bewakingscamera’s.
Vreemde tijdstippen
Grooff en Buis letten als ze in de buurt rondlopen op spookbewoning en winkelpanden. Ze zien regelmatig winkelpanden waar nooit een klant binnenkomt, waar producten over datum zijn of bedekt met een dikke laag stof. Voor hen een reden om eens vrijblijvend binnen te stappen of aan te bellen, want een praatje maken kan altijd en geeft toch vaak net wat meer inzicht of hun intuïtie klopt. Nog een punt om op te letten is hoe een winkel of woning wordt gebruikt. Is het een komen en gaan van allerlei mensen op vreemde tijdstippen, of is er juist nooit iemand te bekennen? Allemaal tekenen om alert op te zijn, aldus de agenten.
Die alertheid op panden is er niet voor niets, vertellen de agenten. “Want ladingen drugs worden ‘ergens’ afgeleverd, versneden, verpakt en gedistribueerd. Elk pakje coke leidt altijd naar een voordeur. En daar kunnen we echt onze slag slaan.” Dat blijkt uit video’s die ze delen, waar achter een eenvoudige kast of onopvallende deur een compleet drugslab werd ontdekt. Dat kan dus ook goed misgaan, zoals in maart dit jaar in Rotterdam. Toen een illegaal drugslab in een garagebox voor een gigantische explosie zorgde die drie mensen het leven kostte en zeven appartementen verwoestte.
Meld misdaad anoniem
Ook daarom is het belangrijk dat pandeigenaren alert zijn. Dat ze af en toe zelf een polshoogte nemen bij hun pand en zorgen dat ze weten wie de huurder is. Grooff en Buis begrijpen het al te goed dat eigenaren soms terughoudend zijn. Toch drukken ze iedereen op het hart om verdachte situatie bij de politie te melden, ook als het gaat om een onderbuikgevoel. “De politie in Nederland is super benaderbaar. Met wat wij te horen krijgen, kunnen we in ieder geval een kijkje gaan nemen en wat vragen stellen, en hopelijk dan volgende stappen zetten. “Maar je wilt niet zelf in de problemen komen,” stelt iemand uit het publiek. “Daarom kunnen meldingen ook anoniem gedaan worden, via misdaad anoniem”, vertelt Buis. Dit is de meldlijn waar mensen informatie kunt geven over ernstige misdaad, telefoon 0800-7000. “Ondermijning is echt iets van ons allemaal. Hoe meer signalen en meldingen de politie krijgt, hoe beter wij ons werk kunnen doen.”
Ondermijnende criminaliteit is ook een van de thema’s van de City Deal Binnensteden. Kijk hier voor meer informatie.