Voor de tweede keer heeft de Adviescommissie van de Impulsaanpak Winkelgebieden subsidie toegekend aan gemeenten die een winkelgebied willen verbeteren. Onder leiding van voorzitter Karin Laglas beoordeelt de Adviescommissie de projectaanvragen. Zij is onder de indruk van de aanpak van de in totaal 20 gemeenten die via het Rijk een steuntje in de rug krijgen.
De regeling Impulsaanpak Winkelgebieden is in 2022 gestart. Hiermee helpt de overheid gemeenten om moeilijke winkelgebieden weer goed te laten functioneren. Op 22 maart werd het resultaat van de tweede aanvraagronde bekend gemaakt; negen gemeenten ontvangen subsidie en kunnen met de uitvoering van hun projectvoorstel aan de slag. Na twee aanvraagrondes zijn er nu 20 gemeenten verspreid over hele land die een financiële bijdrage van het Rijk ontvangen. Hiermee is een toegekend bedrag van 39,9 miljoen euro gemoeid.
Karin Laglas is voorzitter van de vijfkoppige Adviescommissie die alle projectaanvragen beoordeelt. “De regeling is een belangrijke stimulans voor gemeenten om gebieden die in de problemen zijn geraakt te verbeteren”, aldus Laglas. “Transformatie is vaak onrendabel. Zonder extra geld gebeurt er niets of te weinig. Met deze subsidieregeling geeft de overheid net het zetje dat het verschil kan maken. Zeker in tijden vol onzekerheden, zoals nu, kan zo’n financiële bijdrage de doorslag geven om eventuele aarzeling, ook bij private partijen, weg te nemen.”
100 miljoen
In totaal heeft het Rijk 100 miljoen euro beschikbaar gesteld, verdeeld over vier rondes. De Adviescommissie gaat bij het beoordelen van de aanvragen zorgvuldig te werk. De beoordelingsprocedure duurt per aanvraagronde ongeveer drie maanden. “De commissie verdiept zich bij elke aanvraag in het probleem en de voorgestelde oplossing”, vertelt Laglas. “Alle leden van de commissie hebben naast kennis van retail elk ook nog een andere expertise, zoals kennis van openbaar bestuur, vastgoed, onderzoek en stedenbouwkunde. De aanvraag wordt aan de hand van de vastgestelde criteria en vanuit verschillende perspectieven bestudeerd. We kijken er om te beginnen naar hoe effectief de voorgestelde oplossing het probleem oplost. En ook of het plan past in de bredere context van de gemeentelijke aanpak, naar de effectiviteit van de bijdrage en naar de haalbaarheid, zoals politiek draagvlak en het verdienmodel. We worden daarbij ondersteund door de kritische blik van een pool van analisten.”
In balans
Het beoordelen van de projectaanvragen leidt tot inzichten waar alle gemeenten die een aanvraag willen indienen baat bij hebben. Laglas: “In de kern gaat het om plekken die overtuigend niet goed zijn en waar een overtuigend goede oplossing is bedacht. Wat wij zien is dat er bij goede projectaanvragen een goede balans is tussen de omvang van het gebied en de gekozen oplossing. Je kunt nu eenmaal niet de hele binnenstad op de schop nemen. Less is more”, concludeert Laglas. “De regeling is erop gericht om winkelgebieden weer aantrekkelijk te maken. Als we kunnen helpen om een gebied dat heel slecht functioneert er weer helemaal bovenop te helpen, dan spreekt dat natuurlijk enorm tot de verbeelding. Maar het gaat niet altijd om zo’n ingrijpende metamorfose. We bieden ook ondersteuning aan gebieden die het best redelijk doen, maar die nog een verbeterslag kunnen maken. Dit aspect weegt mee de ranking van alle projecten.”
Topscoorder
Laglas zegt onder de indruk te zijn van de projectaanvragen. “Respect voor de gemeenten. En dat zeg ik uit de grond van mijn hart. Het zijn pittige trajecten, dat realiseren we ons goed. Daar is moed voor nodig, ook van de private partijen.” Gemeenten komen met hele inspirerende oplossingen, zoals gemeente Oldenzaal die ze de “topscoorder” van deze tweede ronde noemt. “Door de grote leegstand functioneert een deel van het kernwinkelgebied al een tijd niet goed. Daar hebben de indieners een hele goede oplossing voor bedacht. Spijkenisse is ook mooi voorbeeld. Het centrum heeft winkelmeters op twee verschillende niveaus, dat blokkeert een goede doorloop. Er is lef voor nodig om die meters te saneren en een duidelijke doorgang te maken.”
Succesfactoren
Na twee aanvraagrondes heeft Laglas inmiddels een goed beeld van projecten die een goede kans van slagen hebben. “Bepalend voor succes is de mix van oplossingen. Denk bijvoorbeeld aan de combinatie van een gedeelte transformatie, een stedenbouwkundige ingreep en de herinrichting van de openbare ruimte. En we hebben geleerd dat het belangrijk is om de balans te bewaken tussen de omvang het probleem en de omvang van de oplossing.”
Voorbereiden aanvragen
Er staan nog twee aanvraagrondes voor de subsidieregeling gepland. Het eerstvolgende indieningstijdvak is van 26 juni tot en met 4 september 2023. Het voorbereiden van een goede projectaanvraag is veel werk, ziet Laglas. Daarom kunnen gemeenten die een aanvraag willen indienen, rekenen op ondersteuning vanuit RVO. Zo wordt op 11 mei een informatief webinar gehouden, er worden vooraf impulskamers georganiseerd om met experts te sparren over het projectplan en tussendoor zijn er feedbacksessies om zo de plannen nog verder aan te scherpen.
Gemeenten die een aanvraag willen indienen adviseert Laglas om het probleem en de oplossing zo duidelijk mogelijk te formuleren. Daar schort het nu nog wel eens aan, waardoor een voorstel kan worden afgewezen. “Wees helder, en geef duidelijk aan waarom de gestelde oplossing de oplossing is voor het probleem. Wat ook helpt: kijk ook eens door de ogen van een buitenstaander en vraag verschillende mensen om feedback te geven op het plan te geven, daar wordt het vaak scherper van.”
Laglas is vol lof over de inspanningen die gemeenten en hun partners leveren. “Daar heb ik echt respect voor. Er is moed voor nodig, ook van de private partijen. Op twintig plekken zorgen we voor verbetering voor de mensen die daar wonen werken en recreëren, en daar mogen we heel bij mee zijn. De leefkwaliteit gaat er echt omhoog.”
MEER INFO
Bekijk hier de regeling Impulsaanpak Winkelgebieden en voorwaarden.
Lees hier meer over de resultaten van de aanvraagrondes en de ingediende projecten.